تاثیر روش های غیر دارویی کاهش درد زایمان بر افسردگی، استرس ادراک شده و اضطراب بعد از زایمان زنان مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی علوی اردبیل سال 1392

Abstract

چکیده: مقدمه: میزان شیوع جهانی افسردگی در زنان دو برابر مردان بوده و در طول سنین باروری دارای بالاترین درجات ممکن است. شیوع افسردگی بعد از زایمان در ایران حدود 3 برابر بیشتر از كشورهای توسعه یافته است. زایمان به عنوان پر استرس ترین حادثه فیزیکی و ذهنی برای زنان بر شاخص های فیزیولوژیکی و روانی آن ها در طول زایمان تأثیر می گذارد. بین درد زایمان زنان با استرس آنها ارتباط معنی داری وجود دارد. اضطراب قبل از زایمان نیز از عوامل پیش بینی کننده افسردگی پس از زایمان است. اضطراب پس از زایمان، پدیده حاد و شایعی است که منجر به افزایش استفاده از مراقبت های بهداشتی مادران پس از ترخیص و کاهش مدت زمان تغذیه نوزاد با شیر مادر می¬شود این پژوهش به منظور بررسی تأثیر روش های غیر دارویی کاهش درد زایمان بر افسردگی، استرس ادراک شده و اضطراب بعد از زایمان در زنان مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی علوی اردبیل از دی ماه 1391 الی آبان 1392 انجام شد.روش کار: در این کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده دو سوكور، 320 زن مراجعه کننده با روش بلوک -بندی تصادفی به دو گروه مداخله (158 نفر) و کنترل (162 نفر) اختصاص یافتند. مداخله شامل استفاده از حركات ویژه لگنی با استفاده از توپ تولد، استفاده از وضعیت های مختلف در طول فاز فعال تا زمان زایمان، حمام کردن و دوش گرفتن، رایحه درمانی با اسطوخودوس به شکل استنشاقی و موسیقی بود. داده ها از طریق پرسشنامه مشخصات فردی اجتماعی و مامایی، پرسشنامه افسردگی ادینبورگ (در دو مرحله)، پرسشنامه استرس ادراک شده (در سه مرحله)، پرسشنامه اضطراب آشکار و پنهان اشپیل برگر (در سه مرحله) و فرم پارتوگراف جمع آوری و با آزمون های آماری کای اسکوئر، دقیق فیشر، تی مستقل و مدل خطی عمومی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: بین دو گروه مداخله و کنترل از نظر مشخصات فردی-اجتماعی و مامایی و همچنین میانگین نمره افسردگی، استرس و اضطراب قبل از زایمان تفاوت آماری معنی¬داری وجود نداشت (05/0<P). از نظر میانگین نمره اضطراب پنهان در شش ساعت بعد از زایمان و میانگین نمره افسردگی، استرس و اضطراب پنهان در هشت هفته بعد از زایمان، بین دو گروه تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد (05/0<P)، ولی میانگین نمره استرس در شش ساعت بعد از زایمان (01/0- تا 9/1- فاصله اطمینان 95%؛ 0/1- اختلاف میانگین تعدیل یافته)، نمره اضطراب آشکار در شش ساعت بعد از زایمان (8/2- تا 1/6-؛ فاصله اطمینان 95%؛ 5/4- اختلاف میانگین تعدیل یافته) و نمره اضطراب آشکار در هشت هفته بعد از زایمان (0/1- تا 4/5- ؛ فاصله اطمینان 95%؛ 2/3- اختلاف میانگین تعدیل یافته) در گروه مداخله به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که استفاده از روش های غیردارویی کاهش درد زایمان می تواند استرس مادران را در طی زایمان و اضطراب آشکار آنان را در طی زایمان و پس از آن به طور معنی داری کاهش دهد و رضایت آنها را از زایمان طبیعی واژینال به طور معنی داری افزایش دهد.