مقایسه تاثیر آموزش بهداشت بلوغ به مادران و دختران بر آگاهی و عملکرد دانش آموزان دختر در دبیرستان های دخترانه شهر تبریز: کار آزمایی بالینی تصادفی تک سو کور

Abstract

چکیده: مقدمه: بلوغ و تغییرات ناشی از آن، یکی از مهمترین رویدادهای زندگی هر فرد است و با توجه به نقش مادران در ارتقای آگاهی و رفتارهای بهداشتی دختران، این مطالعه با هدف مقایسه تأثیر آموزش به مادران و دختران بر آگاهی و عملکرد دختران نوجوان شهر تبریز در زمینه بهداشت بلوغ در سال 1393 انجام شد. مواد و روش‌ها: این یک مطالعه کارآزمایی تصادفی کنترل شده بر روی 364 نوجوان دختر مشغول به تحصیل در مدارس دبیرستانی که قاعدگی را تجربه کرده بودند، انجام گردید. 12 مدرسه که بر اساس نمره عملکرد پیش آزمون دانش آموزان، به صورت تصادفی انتخاب شدند به چهار دسته تقسیم شدند، هر دسته سه مدرسه را در برگرفت، سپس به طور تصادفی به تعداد مساوی به گروه های آموزش به مادر، آموزش به دختر و گروه بدون مداخله تخصیص داده شدند. آموزش ها شامل بهداشت جسمی، قاعدگی، تغذیه، ورزش و روان بودند. پرسشنامه آگاهی و عملکرد در دو مرحله قبل و بعد از مداخله به فاصله دو ماه از دانش آموزان جمع آوری شد. جهت مقایسه نمرات پس از مداخله در سه گروه از مدل خطی عمومی با کنترل مقادیر پایه استفاده شد. یافته‌ها: بین سه گروه مطالعه از نظر نمره آگاهی و عملکرد قبل از مداخله تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت (05/0<p). میانگین نمره آگاهی بعد از مداخله در گروه آموزش به مادر (33/1 تا 06/0 (95% CI: 70/0 :تطبیق یافته] و آموزش به دختر [(51/1 تا 27/0؛ 89/0)] با کنترل نمره آگاهی قبل از مداخله به طور معنی داری نسبت به گروه کنترل بالاتر بود. اما از نظر ارتقای نمره عملکرد افراد بین گروه های آموزش به مادر، آموزش به دختر و بدون مداخله در مقایسه با یکدیگر تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه‌گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که می توان جهت ارتقای آگاهی دختران نوجوان در زمینه بهداشت بلوغ از روش آموزش به مادر و انتقال اطلاعات به دختران توسط آنها به عنوان جایگزین آموزش مستقیم به دختران استفاده نمود، اما بدلیل عدم تاثیر بر ارتقای نمره عملکرد دانش آموزان پیشنهاد می شود که مطالعات دیگری با دوره آموزشی و پیگیری طولانی تر برای تعیین تأثیر آموزش بر عملکرد دختران در زمینه بهداشت بلوغ انجام گیرد.