بررسی نحوه عملکرد پرستاران در مراقبت از زخم دهان بیماران سرطانی با عارضه توتروپتی بستری در مراکز آموزشی درمانی شهید قاضی طباطبایی تبریز1379

Abstract

چکیده: مقدمه: سرطان امروزه یکی از بزرگترین معضلات گریبان گیر جوامع بشری است که بدون توجه به حد و مرز خاص جغرافیایی و نژادی منجر به بروز مرگ و میرهای بالا در اکثر کشورهای جهان می گردد طوری که حتی در کشورهای کاملا پیشرفته نظیر ایالات متحده آمریکا دومین عامل مرگ و میر بیماران بعد از بیماری های قلبی می باشد کشور ما نیز از این معضل درامان نبوده و سالیانه سرطان جمع کثیری را به کام مرگ می فرستد. با این وجود درمانهای طبی متعددی برای سرطان اعمال می گردد که شاید یکی از مهمترین آنها شیمی درمانی تا حد قابل توجهی جلوی گسترش تومورهای بد خیم را در بدن فرد مبتلا به کانسر می گیرد، بالطبع عوارض ناخوشایندی نیز به دنبال دارد که از آن جمله می توان به استوماتیت اشاره نمود. پیدایش این عوارض در بیمارانی که به دنبال شیمی درمانی دچار تضعیف عملکرد مغز استخوان و کاهش عناصر دفاعی بدن و عوارض کشنده‌ای چون نوتروپنی، آگرانولوسیتوز و ترومبوسیتوپنی می گردند. زمینه بروز عفونت های پیوژنیک شدید را فراهم آورده و منجر به بروز سپتی سمی و پنومونی های کشنده می گردد. با توجه به اینکه استوماتیت عارضه ای است که با مراقبت های دقیق و مستمر از دهان بیماران قابل کنترل و حتی پیشگیری می باشد و کنترل و درمان آن جلوی افزایش هزینه های بستری شدن بیماران را می گیرد و پرستار نیز در این میان با بررسی های دقیق، مراقبت و آموزش مستمر به بیماران نقش مهمی را بر عهده دارند،پژوهشگر بر آن شد تا با انجام پژوهشی نحوه عملکرد پرستاران رادر مراقبت از زخم دهان بیماران سرطانی با عارضه نوتروپنی در این مرکز بررسی کند. مواد و روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی بود. روش گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه بوده است در این پژوهش 16 نفر از پرستاران بخش داخلی مرکز آموزشی-درمانی شهید قاضی طباطبایی تبریز شرکت داشته اند که عملکرد مراقبت از درمان توسط ایشان در سه شیفت صبح و عصر و شب بر روی بیماران سرطانی که با تایید پزشک انکولوژیست ابتلا به نوتروپنی در ایشان تایید گردیده بود، جمعا به تعداد 112 بار بررسی گردید و چک لیست مذکور پر گردید. نتایج پژوهش و بحث: بررسی نتایج حاصل از این پژوهش و تجزیه و تحلیل آنها نشان داد که با توجه به اینکه مراقبت از دهان بیماران سرطانی جزو وظایف پرستاران بوده و باید نهایت کوشش و دقت لازم از انجام آن از طرف پرستاران، خصوصا در بیماران فوق الذکر بعمل آورند، متاسفانه اکثریت پرستاران، از نظر مراقبت از زخم دهان در بیماران مذکور دارای عملکرد ضعیف مراقبتی بوده و از نظر استاندارد مراقبتی با توجه به راهنمای بررسی دهان در هر سطح بررسی اولیه دهان، مراقبت از دهان و آموزش به بیماران سرطانی در مورد نکات مراقبتی از دهان، در سطح ضعیفی عمل کرده‌اند که این خود منجر به عوارض و ضایعات جبران ناپذیری در بیماران و تحمیل هزینه های سنگین برای بیماران و بیمارستان می گردد. لذا با توجه به وضع مذکور، پژوهشگر توصیه می نماید که از لحاظ بالینی با ارائه آموزش به پرستاران و برقراری دوره های بازآموزی، تصحیح روند مدیریت پرستاری، برنامه ریزی های دقیق، استفاده از کادر پرستاری مجرب و مکفی و افزایش امکانات درمانی و انجام پژوهش های کافی و مقایسه ای در سایر مراکز آموزشی و درمانی، مشکل فوق الذکر مرتفع گردد.