بررسی تاثیر آموزش مستمر ضمنی بر میزان عوارض تزریقات وریدی در بیماران بستری در بخش های داخلی جراحی بیمارستان های وابسته دانشگاه علوم پزشکی زنجان- 1372

Abstract

چکیده: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که به منظور تعیین تاثیر آموزش مستمر ضمنی بر میزان عوارض تزریقات وریدی در بیماران بستری در بخشهای داخلی و جراحی بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهر زنجان انجام شده است. در این پژوهش عوارض تزریقات وریدی شامل نشت زیرجلدی، هماتوم و اکیموز و فلبیت در 340 نفر از بیماران بستری در بخشهای داخلی و جراحی قبل از آموزش به وسیله پوستر و در 300 نفر از بیماران بستری در همان بخشها بعد از آموزش که به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شده بودند سنجیده و نتایج مورد مقایسه قرار گرفت. گروه مورد از بخشهایی که به پرسنل آنها آموزش به وسیله پوستر داده شده بود و گروه شاهد از بخشهای بدون پوستر آموزشی انتخاب شده بودند. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش برگه مشاهده و مصاحبه بود، که از سه قسمت جهت کسب اطلاعات در سه روز متوالی تشکیل شده بود. قسمت اول آن حاوی بعضی مشخصات فردی بیمار، مشخصات سرم‌های تزریقی و داروهای وریدی بوده که با استفاده از پرونده و کاردکس بخشها نوشته شده، قسمت دوم شامل موضع تزریق و راه ورود دارو بوده است که با مشاهده و پرسش از پرستار مسئول ثبت شده و قسمت سوم شامل عوارض قابل مشاهده بر بالین بیمار بوده که توسط پژوهشگر تکمیل شده است. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از آمارهای توصیفی و استنباطی استفاده شده و یافته‌های پژوهش در 44 جدول توزیع فراوانی مطلق نسبی و 6 نمودار منعکس گردیده است. نتایج پژوهش با استفاده از آزمون آماری کای دو و با اطمینان 95 مبین آن بود که آموزش در کاهش بروز عارضه نشت زیر جلدی و هماتوم و اکیموز موثر بوده است و در مورد عارضه فلبیت، نتایج با استفاده از آزمون تی زوج نشان دهنده آن بود که بین دوگروه قبل و بعد از آموزش اختلاف معنیدار آماری وجود داشته است. اما بین گروههای مورد و شاهد با وجود اختلاف در فراوانی مطلق و نسبی بین بیماران از نظر بروز عارضه فلبیت آزمون آماری معنی دار نبوده است. یعنی آموزش اختلاف قابل توجهی در میزان بروز فلبیت بین دو گروه مورد و شاهد ایجاد نکرده است. با استفاده از ازمونهای آماری مشخص شد که با افزایش حجم سرم، فلبیت نیز شدت یافته است و بیمارانی که چند نوع داروی وریدی داشتند و بیمارانی که داروی اضافه شده وریدی را از دو راه ست و سرم با هم دریافت کرده بودندبیشتر به فلبیت مبتلا شده بودند. همچنین آزمونهای آماری رابطه معنیداری را بین موضع تزریق و بعضی از مشخصات بیماران تحت مطالعه با بروز عوارض تزریقات وریدی نشان دادند. بطورکلی می توان چنین برداشت نمود که آموزش به طریقه نصب پوستر مناسب می تواند در کاهش عوارض تزریقات وریدی موثر باشد. در پایان براساس یافته‌های پژوهش، کاربرد نتایج به دست آمده در حیطه های مختلف پرستاری و خدمات بهداشتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و پیشنهاداتی جهت گسترش پژوهشهای بعدی در زمینه های مشابه ارائه گردیده است.