بررسی فیتوشیمیایی ریشه های گیاه Caccinia macranthera (Banks and Soland.)

Abstract

گياهCaccinia macrantera (Banks and Soland) قره زندان يا چله داغي سياه) از خانواده گاوزبان) گیاهی است پایا که در استان‌های گلستان، تهران، همدان، آذربایجان شرقی و منطقه نائین رشد می‌کند. در طب سنتي ريشه‌هاي گياه در درمان ضرب‌ديدگي اندامها، شکستگی و دردهاي روماتيسمي كاربرد دارد. اهداف: هدف از پژوهش حاضر جداسازی و تعیین ساختمان تركيبات شيميايي عمده ریشه های گياه Caccinia macrantera مي‌باشد. روش كار و مواد مورد استفاده: ريشه ها در سايه و در دماي آزمايشگاه خشك شد، به منظور عصاره گيري 625 گرم پودر ريشه گياه توسط دستگاه سوكسله با حلالهاي اترنفت، كلروفرم و متانول عصاره گيري شد. عصاره ها با استفاده از دستگاه اواپراتور در فشار پایین و به کمک دما خشک شدند. مقدار 2 گرم عصاره خشك اترنفتي به روش VLC و با استفاده از درصدهاي مختلف اتيل استات در n-هگزان ( 2٪، 4٪، 6٪، 8٪، 10٪، 20٪، 40٪، 60٪، 80٪ و 100٪) و مخلوط50٪ متانول در اتيل استات و 100٪ متانول فراكسيونه شد. فراكسيون شسته شده با مخلوط 8٪ اتيل استات در n-هگزان محتوي كريستال هاي به رنگ سفيد و كروي بود. که محلول مادر كریستاليزاسيون با استفاده از دستگاه GC-MS مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه مواد موجود در فراكسيون 8٪ آن به وسيله كروماتوگرافي ستوني جداسازي گرديد. سپس مقدار2 گرم (×3) از عصاره خشك متانولي توزين و با استفاده ازSep-Pak ODS به وسيله مخلوط‌های20٪، 40٪، 60٪، 80٪ و 100٪ متانول در آب فراكسيونه شد. اين فراكسيون ها توسط HPLC مورد جداسازي قرار گرفتند و در نهايت تركيبات جدا شده توسط روش هاي اسپكتروسكوپي UV و NMR مورد شناسايي قرار گرفتند. نتيجه گيري و بحث و بررسي: از فراكسيون های 40٪ و 60٪ عصاره متانولي ريشه اين گياه، تركيبات خاص ومتعددي جدا شدند كه ساختمان دو تركيب توسط 13C-NMR و 1H-NMR شناسايي گرديد. يك تركيب قندي آروماتيك با ساختار اكتئوزايد از فراكسيون 60٪ متانولي و يك تركيب قندي با ساختار تريساكاريد از فراكسيون 40٪ متانولي مورد شناسايي قرار گرفت. Hexadecane، Eicozane و Tridecane ترکیبات عمده موجود در عصاره اترنفتی بودند