بررسی تغیرات سونوگرافیک غدد بزاقی پاروتید و ساب مندیبولار بعد از انجام رادیوتراپی سر و گردن در بیماران مراجعه کننده به مرکز رادیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی تبریز

Abstract

هدف از این مطالعه، ارزیابی تغییرات سونوگرافیک غدد بزاقی پاروتید و ساب مندیبل در بیماران تحت رادیوتراپی برای درمان بدخیمی های سر و گردن است. علاوه بر این، تغییرات بزاق با روشهای کمی و کیفی بررسی میشود.مواد و روشها: 20 بیمار (13 مرد و 7 زن) با بدخیمی سر و گردن که به بخش رادیوتراپی انکولوژی بیمارستان شهید مدنی تبریز ارجاع شده بودند وارد مطالعه شدند. طول، عرض، اکوتکسچر، اکوژنیسیتی و حدود غدد بزاقی پاروتید و ساب مندیبل، قبل و 7-6 هفته بعد از رادیوتراپی سه بعدی conformal، با سونوگرافی ارزیابی شد. Peak-systolic velocity(PSV) ، end-diastolic velocity(EDV) و resistive index(RI) با اسفاده از سونوگرافی داپلر بررسی شد. خشکی دهان ایجاد شده توسط رادیوتراپی به دوروش جمع آوری بزاق غیر تحریکی و گزارش توسط خود بیمار ارزیابی شد.نتایج: کاهش معنی داری در بعد عرضی پاروتید بعد از رادیوتراپی در مقایسه با قبل از آن مشاهده شد(P=0/005) اگر چه طول پاروتید و ابعاد ساب مندیبل کاهش یافت اما اختلاف معنی دار نبود. به علاوه، اکوژنیسیتی، اکوتکسچر وحدود غدد به ترتیب به هایپواکو، هتروژن و نامنظم بعد از رادیوتراپی تغییر کرد. تکنیک سونوگرافی داپلر کاهش در PSVو RIو افزایش در EDVرا نشان داد که فقط کاهش در RIساب مندیبل به لحاظ آماری معنی دار بود.(P=0/002) علاوه بر این، شدت خشکی دهان در بیماران به طور معنی داری در هر دو روش افزایش داشت(P<0.001)..نتیجه گیری: تغییرات سونوگرافیک پاروتید و ساب مندیبل بعد از رادیوتراپی، باید برای پیشگیری از تفسیر غلط سونوگرافی در نظر گرفته شود. اثر تخریبی غدد پاروتید و ساب مندیبل در بیماران بعد از رادیوتراپی 3D-conformal مشخص است.