بررسی کمی عوامل ساختمانی موثر بر محلولیت آب باربیتوراتها ، سولفونامیدها و استروئیدها

Abstract

محلولیت و انحلال در پژوهشهای دارویی و تولید دارو از اهمیت ویژه ای برخوردار است وبا مطالعه محلولیت می توان حلال مناسب جهت فرمولاسیون انواع فرآورده های داروئی محلول را انتخاب کرد . کارایی یک دارو به واسطه محلولیت آبی اندک آن محدود می شود و همچنین مشخص شده است که اثرات جانبی برخی از داروها نتیجه قابلیت انحلال کم آنها در آب می باشد . در این تحقیق سعی شده است با استفاده از تکنیک و روش QSPR خصوصیات ساختمانی موثر در ایجاد محلولیت را برای مولکول دارو شناسایی نماییم . پارامترهای ساختمانیبکار رفته در این تحقیق عبارتند از پارامترهای قابل محاسبه توسط روشهای مکانیک مولکولی در نرم افزار MEMESIS و پارامترهای ناشی از تئوری گراف به خصوص پارامترهای مولکولارکانکتیویتی محاسبه شده یا نرم افزار MOLCONNZ و پارامترهای اربیتال مولکولی محاسبه شده با روش نیمه تجربی MNDO در نرم افزار MOPAC و نیز پرامترهای محلولیت ()، انرژی تبخیر و حجم مولی که توسط روش سهم گروه محاسبه شده اند . آنالیزهای آماری شامل رگرسیون چند گانه و رگرسیون گام به گام (Step Wise) در نرم افزار MINITAB بین خصوصیات ساختمانی و محلولیت آبی (Saq) و لگاریتم محلولی آبی آنها (logSaq)منجر به یکسری روابط معنی دار برای سه دسته دارویی سولفونامیدها ، باربیتوراتها و کورتیکواستروئیدها و نیز مجموع این ترکیبات گردید . معادلات نشان دادند که محلولیت با ضریب پخش و پارامترهای نشان دهنده اندازه مولکول و نیز نقطه ذوب مولکولهای داروی مورد استفاده رابطه منفی و با افزایش انشعاب و نیز قطبیت و توانایی پیوند هیدروژنی مولکول ارتباط مثبت دارد. همچنین در اغلب موارد می توان بدون افزایش درصد خطا ، نقطه ذوب را با پارامترهای قابل محاسبه (سهل الوصولتر) جایگزین کرد.