بررسی دیوسژنین در شنبلیله های ایران

Abstract

دیوسژنین ژنین حاصل از هیدرولیز یک ساپونین استروئیدی بنام دیوسین می باشد که در تهیه داروهای استروئیدی مخصوصا" هورمونهای جنسی بکار می رود . تحقیقات انجام شده در دهه های گذشته وجود این ماده را در گونه های مختلف Trigonella به اثبات رسانده است . موضوع این پایاننامه استخراج و خالص سازی و تعیین مقدار دیوسژین در دانه های شنلیله می باشد. اگر چه میزان دیوسژین در دانه های شنبلیله در مقایسه با سایر منابع کم می باشد ، اما به دلیل سهولت دسترسی به دانه ها و مقادیر قابل توجه تولید بذر این نقیصه برطرف می شود . این گیاه به خوبی در ایران رشد نموده و دانه های آن جزو اقلام صادراتی ایران به شمار می رود .به منظور استخراج دیوسژین از دانه های شنبلیله ابتدا دانه ها را آسیاب نموده و سپس چربی آنها به کمک اتر دوپترول خارج شد . بعد از آن با استفاده از هیدرولیز اسیدی ژنینها آزاد گردیده و بعد از خنثی سازی و خشک کردن تفاله باقیمانده از هیدرولیز ، ژنینها توسط حلال اتر دوپترول استخراج گردید . عصاره حاصل (مجموعه ژنینها) به کمک کروماتوگرافی بر روی سلیکاژل و سپس TLC پره پراتیو مورد جداسازی و خالص سازی قرار گرفت .فراکسیونهای حاصل از پلیت پره پراتیو توسط طیف سنجی IR شناسایی گردیدند . و در پایان برای دوزاژ دیوسژنین از روش کلریمتری (رنگ سنجی) استفاده شد. بر این اساس دانه های شنبلیله دارای 1117 درصد دیوسژین می باشد