بررسی وضعیت سیستم مدیریت پسماند شهر اراک و ارائه راهکارهای مدیریتیِ اصلاحی

Abstract

چکیده مقدمه: ارزیابی سیستم مدیریت پسماند شهری یک امر ضروری جهت ارتقاءِ هرچه بیشتر خدمات شهری است. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت سیستم مدیریت پسماند شهر اراک در شش¬ رکنِ عملکردی مدیریت پسماند و ارائه راهکارهای مدیریتی اصلاحی انجام شده است. روش کار و مواد: داده¬ها و مستندات لازم در مورد وضعیت کنونی سیستم مدیریت پسماند شهر اراک از طریق مشاهده، مصاحبه، اخذ داده¬های در دسترس سازمان مدیریت پسماند در مورد وضعیت کنونی سیستم مدیریت پسماند شهری و مشخصات پسماند تولیدی، جمع¬آوری گردیده است. نقاط قوت و ضعف سیستم مذکور در مقایسه با منابع علمی و شهرهای پیشرو در این زمینه تعیین شده است. با توجه به شرایط منطقه و مشخصات پسماند تولیدی، سناریوی مدیریتیِ منتخب بر اساس سلسله مراتب مدیریت جامع پسماند به همراه برنامه اجرایی لازم و راهکارهای بهینه مدیریتی در یک دوره طرح چهل ساله ارائه گردیده است. یافته¬ها: سیستم مدیریت پسماند شهری اراک در شش رکن عملکردی خود دارای نقاط قوت و ضعف است. اهم نقاط قوت سیستم مدیریت پسماند شهر اراک عبارتند از تناسب حجم پسماند روزانه تولیدی به ترتیب با حجم مخازن ذخیره پسماند، حجم خودروهای جمع¬آوری پسماند و حجم خودروهای حمل پسماند، وجود تاسیسات رسمی بازیابی مواد (MRFs) و وجود مکان مشخص با ظرفیت کافی جهت دفع پسماند. اهم نقاط ضعف سیستم نیز شامل نبود مدیریت تولید پسماند در منطقه، نبود مخازن ذخیره پسماند بصورت تفکیک¬شده، جداسازی¬های غیر قانونیِ اجزای پسماند توسط کارکنان سیستم جمع¬آوری، وجود برداشت-کننده¬ها و مراکز بازیابی غیر رسمی در منطقه، نبود تاسیسات مرکزی تولید کود کمپوست و بهره¬برداری نامطلوب از محل دفع پسماند می¬شود. اجزای سناریوی مدیریتیِ منتخب عبارتند از کاهش در مبداء، تفکیک در مبداء/ مقصد، بازیافت، تولید کود کمپوست و دفن بهداشتی. نتیجه¬گیری: با توجه به وضعیت نامطلوب سیستم کنونی مدیریت پسماند شهر اراک و به جهت اصلاح و ارتقاء این سیستم، اجرای برنامه مدیریت جامع پسماند در شهر اراک بر اساس سناریوی مدیریتیِ منتخب در مطالعه حاضر، توصیه می¬گردد.

کلمات کلیدی: اراک، سیستم مدیریت پسماند شهری، مدیریت جامع پسماند.