ارزیابی میزان ایمنی زایی واکسن هپاتیت B در جمعیت واکسینه شده شهر تبریز در سال 1398

Abstract

عفونت ناشی از ویروس هپاتیت B به‌عنوان یک معضل مهم سلامتی در جهان، مهمترین عامل بروز هپاتیت مزمن و نیز سرطان هپاتوسلولر است. تخمین زده می شود تقریباً 3/1 از جمعیت جهان آلوده به ویروس هپاتیت B باشند. واکسیناسیون بهترین و موثرترین روش مقابله با این عفونت است اما در صورتیکه ایمونیزاسیون به‌ دلایلی، کامل و صحیح انجام نشده و نتواند سطح قابل قبولی برای ایمنی فرد در مقابل این ویروس ایجاد نماید، نتیجه مطلوب حاصل نشده و عفونت در جامعه انتقال خواهد یافت. با توجه به مشاهده موارد فروانی از عدم ایجاد ایمنی کامل در افراد، بدنبال واکسیناسیون هپاتیت B برآن شدیم که میزان اثر بخشی واکسن را در جامعه ارزیابی و نتیجه را گزارش نمائیم تا بتوان افراد غیرایمن را شناسایی و مجدد واکسینه نمود. مواد و روش‌ها پس از اخذ تائیدیه از کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در یک بررسی مقطعی از تمام افراد زیر 25 سال و بالای دو سال مراجعه کننده به آزمایشگاه مرکز آموزشی درمانی کودکان تبریز در مدت 3 ماه که به دلایل مختلف نیازمند خونگیری می باشند؛ نمونه خون جهت اندازه گیری تیتر آنتی بادی هپاتیت B گرفته شد. سپس تعداد موارد ایمن و غیرایمن بر اساس تیتر آنتی‌بادی گزارش گردید. همچنین اثر سن، جنس و بیماری زمینه‌ای بر ایمنی‌زایی واکسن هپاتیت B مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج 486 بیمار متشکل از 224 زن (46.1%) و 262 نفر مرد (53.9%) در این مطالعه شرکت داشتند. تیتر آنتی‌بادی کمتر یا مساوی 10 که به عنوان ایمنی‌ ناکافی در نظر گرفته شد، در 167 نفر (34.4%) وتیتر بالای 10 در 319 نفر (65.6%) مشاهده شد. این مطالعه تفاوت معناداری بین گروه زنان و مردان نشان نداد (p=0.56) ولی میانه سنی در افراد دارای ایمنی‌ قابل قبول ، به‌طور قابل توجه پایینتر از افرادی بود که تیتر آنتی بادی کمتر یا مساوی 10 داشتند (p<0.001). متغیرهای سن و جنسیت تاثیر معناداری بر ایجاد ایمنی واکسن هپاتیت ب نداشتند ولی وجود بیماری زمینه‌ای در بیماران میتوانست عامل ایمنی ناکافی باشد.