بررسی اثرات زیرکونیوم اکساید بر روی متابولیت‌های ثانویه گیاه Achillea millefolium در محیط درون شیشه‌ای (in vitro)

Abstract

مقدمه: گیاه بومادران، از خانواده آستراسه است که در قاره‌های مختلف جهان رشد می‌کند. بومادران به عنوان یک گیاه دارویی اثرات زیادی بر بدن دارد. از جمله آثار گیاه بومادران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ضد التهاب، درمان مشکلات قلبی عروقی، درمان بیماری‌های تنفسی و مشکلات گوارشی و... این آثار به دلیل وجود ترکیباتی مثل فلاونوئیدها و فنول‌ها است. کشت درون شیشه‌ای، روشی جدید برای دستیابی به متابولیت‌های فعال گیاهان می‌باشد. زیرکونیوم اکسید به عنوان یکی از عناصر نادر در متابولیسم و رشد گیاه می‌تواند به عنوان الیسیتور جهت اثر بر تولید برخی متابولیت‌های ثانویه‌ی گیاه مورد استفاده قرار گیرد. هدف: بررسی اثرات زیرکونیوم اکساید بر روی متابولیت‌های ثانویه گیاه Achillea millefolium از طریق کشت درون شیشه‌ای. روش کار: ابتدا بذرها را در محیط کشت MS رشد داده و پس از مدت معین، گیاهچه‌های حاصل را وارد محیط کشت حاوی زیرکونیوم اکساید با غلظت‌های اپتیمم کردیم. بعد از گذشت چند هفته، با روش‌های LC-MS و GC-MS متابولیت‌های ثانویه را بررسی کردیم. همچنین پارامترهای رشد، محتوای توتال فنول و فلاونوئید، اثرات آنتی اکسیدانی، رنگدانه‌های کلروفیل و کارتنوئید آن‌ها را مورد بررسی قرار دادیم. یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که از پارامترهای رشد ظاهری، فقط وزن تر و وزن خشک گیاهچه‌ها نسبت به کنترل افزایش داشته‌اند (P value<=0.05). بررسی اسانس‌ها نشان داد برخی ترکیبات از خانواده آلدئیدها بودند. همچنین تعداد ترکیبات فرار در تیمار کنترل از بقیه تیمارها بیشتر است و همین می‌تواند تعداد بیشتر تریکوم‌ها در تیمار کنترل را توجیه کند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد زیرکونیوم اکساید می‌تواند روی برخی ویژگی‌های ظاهری موثر باشد. همچنین تولید برخی متابولیت‌ها را بهبود می‌بخشد. زیرکونیوم اکسید می تواند به عنوان الیسیتور برای بیوسنتز متابولیت های ارزشمند در کشت گیاهان دارویی استفاده شود.