بررسی علائم، فاکتورهای خطر، نحوه ی درمان و عوامل موثر برپیش آگهی بیماران مبتلا به ترومبوز سینوسهای وریدی مغز

Abstract

یکی از علل کم تر شایع استروک ترومبوز سینوس های وریدی مغزی (CVST) می‌‎باشد که بیش ترین مقدار آن در جوان ها اتفاق می افتد و بیش ترین سن بروز دهه ی سوم در خانم ها اتفاق می افتد. ترومبوز ورید مغزی با طیف وسیعی از علائم می‌تواند تظاهر کند و بنابراین ممکن است علائم سایر بیماری‌ها را تقلید کند. مطالعات بسیار کمی در زمینه ی عوامل خطر، پیشآگهی، نحوهی درمان و عوامل موثر بر پیامدهای بالینی در مبتلایان به CVST انجام شده است و نیاز انجام مطالعات مشابه در کشور در این زمینه احساس می شود. لذا بر آن شدیم تا مطالعه‌ای آینده نگر و مقطعی طراحی نماییم که تعداد افراد مراجعه کننده، تظاهرات بالینی، عوامل زمینه ساز ابتلا، پیش‌آگهی و عوامل موثر بر پیامدهای بالینی را در این بیماران بررسی نماییم. روش اجرا: این مطالعه مقطعی (cross-sectional) بر روی بیماران با تشخیص CVST که در حد زمانی بین مهر 1397 تا شهریورماه 1399 به یکی از مراکز آموزشی-درمانی امام رضا و یا رازی، وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز مراجعه کرده‌اند، انجام شده است. پارامترهای مختلفی در بدو تشخیص مانند متغیرهای دموگرافیک، فاصله ی شروع علائم و تشخیص بیماری، علامت اولیهی بیماری، علائم بیماری در حال حاضر، فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری و وجود شواهد خونریزی در تصویربرداری طبق پرسشنامه تکمیل شد. درمان بر اساس اندیکاسیونها و کنترااندیکاسیون‌های گایدلینهای معتبر انجام پذیرفت و انجام مطالعه تاثیری روی روند درمانی بیماران نداشت. نتایج: در این مطالعه 80 بیمار با تشخیص CVST شناسایی شدند که اکثریت آنان را زنان تشکیل میدادند (۶۳ بیمار معادل ۷۸.۸%). سابقه‌ی CVST و یا سابقه‌ی خانوادگی CVST تنها در 1 (1.3%) بیمار گزارش شد. سابقه‌ی DVT در ۴ بیمار (۵.۰٪)؛ مصرف سیگار در ۴ بیمار (۵.۰٪)‌ و مصرف الکل نیز در 2 بیمار (2.5%) گزارش شد. مصرف OCP در 28 بیمار (35.4%) گزارش شد که قرص Low Dose (LD) با 22 بیمار (78.5%) بیشترین فراوانی را داشت. سردرد در 73 نفر از بیماران (96.1%) گزارش شده است که در 47 (58.8%) از آنان به صورت لوکالیزه بود. پس از سردرد تهوع و/یا استفراغ با 53 بیمار (69.07%)، Papilledema با 39 بیمار (53.4%)، و تشنج و ضعف حرکتی هر کدام با 31 بیمار (40.3%) شایعترین علائم گزارش شده بین بیماران مورد مطالعه بود. در 54 بیمار در MRI و CT-Scan یافته‌ی غیر طبیعی دیده شد. سینوس‌های Transverse و sigmoid با 55 بیمار معادل 71.4% بیشترین درگیری را در بیماران مطالعه شده نشان دادند و درگیری سینوس Cavernous تنها در یک بیمار دیده شد. وارفارین با 64 (85.3%)، هپارین با 56 بیمار (74.7%) وLow molecular weight heparin (LMWH) (BID) با 26 بیمار (32.5%) بیشترین درمان‌های تجویزشده برای بیماران مورد مطالعه بودند. به ترتیب در 55 (90.2%) بیمار و 66 (91.7%) بیمار در فالوآپ‌های شش ماهه و یکساله پیامد بالینی مناسب بر اساس mRS<2 یافته شد. میزان مورتالیه شش ماهه و یکساله به‌ترتیب 4.9% و 4.2% بود.