شناسایی جریان تأمین و توزیع بودجه در نظام سلامت (از سطح وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی تا سطح بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز)

Abstract

چکیده: زمینه و هدف: بیمارستان ها یکی از مهم ترین و پرهزینه ترین واحدهاي نظام سلامت در هرکشوري محسوب می-شود. در بیمارستان ها عمده ترین مشکل در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مسائل اقتصادی است. بنابراین شناخت نحوه تأمین و توزیع بودجه در بیمارستان از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف این مطالعه شناخت نحوه تأمین و توزیع بودجه در بیمارستان های علوم پزشکی تبریز می باشد. روش مطالعه: این پژوهش، مطالعه ای است که در چهار بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز و براساس اطلاعات افراد خبره انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات مجموعه سوالات طراحی شده در خصوص نحوه تأمین و توزیع اعتبارات بودجه ای در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز است. همچنین اطلاعات گردآوري شده براساس اهداف تعیین شده دسته بندي و تحلیل شده اند. یافته ها: براساس این مطالعه دو نوع منابع اعتباری به بیمارستا ن ها تخصیص می یابد منابع عمومی و اختصاصی. منابع اختصاصی شامل درآمدهای اختصاصی بیمارستان می باشد که از طریق سازمان های بیمه گر و فرانشیز پرداختی از طرف بیماران تأمین می شود. منابع عمومی هم شامل تخصیص از طریق وزارتخانه( اعتبارات طرح تحول سلامت، مصدومین ترافیکی، پزشک خانواده، سوختگی و ...) می باشد. منابع اختصاصی که جزء درآمدهای بیمارستان می باشد پس از پیش بینی بودجه سال بعد، در انتهای سال مالی پس از تعیین و تایید هیئت وزیران به صورت تنخواه در اختیار بیمارستان ها قرار می گیرد. در انتهای سال مالی اعتبارات عمومی هم براساس نرخ تورم و بودجه سال قبل پیش بینی و توسط هیئت وزیران تایید می شود و درطول سال مالی جدید براساس اطلاعات ارسالی هر چند ماه به بیمارستان تنخواه داده می شود. وقتی اعتبارات اعم از منابع اختصاصی، منابع عمومی وابسته به وزارتخانه، منابع عمومی مستقیم و اعتبارت عمرانی در اختیار بیمارستان ها قرار گرفت به ترتیب منابع اختصاصی صرف هزینه های درمان و دارو و حقوق کارمندان طرحی ،کارانه، اضافه کار، خدمات عمومی، منابع عمومی وابسته به وزارت خانه صرف هزینه های مصرفی بیماران(تصادفی، دیالیز، سوختگی، و...،) و خریدهای دارویی و تجهیزات پزشکی بغیر از خرید اموال، منابع عمومی مستقیم صرف حقوق و دستمزد رسمی، پیمانی و قراردادی می شود. و همچنین اعتبارات عمرانی صرف توسعه ساختمان و تجهیزات می شود. نتیجه گیری: براساس نتایج عمده ترین درآمدی که بیمارستان ها دریافت می کنند از سازمان های بیمه گر می باشد و بیشترین هزینه ها هم صرف هزینه حقوق و دستمزد کارکنان می شود. براساس نظرات افراد شرکت کننده در مطالعه، بودجه ریزی که در تخصیص منابع به بیمارستان استفاده می شود ترکیبی از بودجه ریزی سنتی، خطی و برنامه ای می باشد. با توجه به اینکه این نوع از بودجه ریزی ها باعث تخصیص عادلانه منابع بین بیمارستان ها نمی-شود پیشنهاد می شود روش معمول استفاده از منابع تغییر داده شود و از بودجه ریزی مبتنی برعملکرد استفاده شود.